Η πίστη στο Θεό αποτελεί ελπίδα και κοινό σημείο των ελλήνων ομογενών σε ολόκληρο τον κόσμο. Η εκκλησία τους ενώνει, η θρησκεία τους συνδέει και η ευλογία του Μητροπολίτη τους, τους προστατεύει από κάθε δυσκολία. Το Radiogr.de, λίγο πριν την επίσημη λειτουργία του, τηρώντας τα ελληνικά ήθη και τα έθιμα, επεδίωξε και κατάφερε να λάβει την ευχή του Μητροπολίτη Γερμανίας και Εξαρχίας Κεντρώας Ευρώπης κ.κ. Αυγουστίνου. Αλλά και να φιλοξενήσει τις ειλικρινείς και καθηλωτικές απαντήσεις του, στα ερωτήματα που του έθεσαν ο γενικός διευθυντής & δημοσιογράφος του Radiogr.de, Μακης Γκόσιος και η δημοσιογράφος Χριστίνα Πατσιώκα. Ο Μητροπολίτης Αυγουστίνος, ανταποκρίθηκε με την οξυδέρκεια που τον χαρακτηρίζει αλλά και τη φιλαλήθεια του, για θέματα που αφορούν τους χριστιανούς της Ελλάδας στη Γερμανία, για το δύσκολο έργο του μακριά από την πατρίδα, τους αλλόθρησκους αδελφούς, την προσφορά αγάπης αλλά και την μετανάστευση στη Γερμανία όπως την έζησε ο ίδιος…
Συνεντευξη:
Γνωρίζουμε ότι υπάρχει συνεργασία της Ιεράς Μητρόπολής σας με τους ετεροδόξους αδελφούς σας και προς τιμήν σας έχετε αναφερθεί στην αποδοχή ανιδιοτελούς βοήθειάς τους με κάθε μορφή που αυτή μπορεί να εκφραστεί. Πιστεύετε ότι η εκκλησία, με την έννοια της πίστης και της αλληλεγγύης, έχει τη δυνατότητα να ενώσει αντί να διχάσει τους λαούς παρά τη διαφορετική θρησκεία τους;
Μητροπολίτης Αυγουστίνος (ΜΑ): Σε κάθε της Θεία Λειτουργία η Εκκλησία μας εύχεται και προσεύχεται υπέρ «της των πάντων ενώσεως». Αυτό δεν είναι μια απλή ευχή· είναι ο κατεξοχήν ρόλος της Εκκλησίας: να ενώσει τους πάντες – και τα πάντα – αναμεταξύ τους και με τον Τριαδικό μας Θεό. Είναι μια ευαγγελική επιταγή, η οποία εκφράζεται στην προσευχή του Κυρίου μας προς τον Πατέρα του και Πατέρα μας: «ίνα πάντες εν ώσι… ίνα ώσι τετελειωμένοι εις εν» (Ιω 17, 21 και 23). Με βάση αυτή την προϋπόθεση και αυτοσυνειδησία της η Εκκλησία συνάγει από την μιά μεριά τα «δικά της» τέκνα, ρίχνει όμως από την άλλη γέφυρες προς όλους τους άλλους ανθρώπους. Ρίχνει γέφυρες κατ΄ αρχήν προς τον αμέσως επόμενο του «φυσικού της χώρου», τις άλλες χριστιανικές ομολογίες, καθολικούς και ευαγγελικούς. Ρίχνει γέφυρες μετά προς τις άλλες ομάδες που βλέπουν το θρησκεύεσθαι ως πρακτική ζωής, τις άλλες θρησκείες – κυρίως τις μονοθεϊστικές, μα και τις υπόλοιπες. Ρίχνει γέφυρες προς όλους ανθρώπους, ακόμα και προς τους μη θρησκευομένους.
Είναι μεγάλο λάθος να αντιλαμβανόμαστε τη θρησκεία, την κάθε θρησκεία, ως παράγοντα διχασμού. Βεβαίως δεν πρέπει να παραθεωρείται το γεγονός ότι στο όνομα τους Θεού έχει χυθεί – και χύνεται ακόμη και σήμερα – αίμα πολύ· όμως αυτό συμβαίνει λόγω της αδυναμίας του ανθρώπου να κατανοήσει την αλήθεια των πραγμάτων. Σε αυτές τις περιπτώσεις η θρησκεία είναι πρόσχημα. Δεν είναι αυτή καθεαυτή που φανατίζει τον άνθρωπο, αλλά η παρερμηνεία του μηνύματός της, ή αν θέλετε καλύτερα: η διαστρέβλωση του μηνύματός της, της διδασκαλίας της είναι υπεύθυνη για κάθε θρησκευτικό φανατισμό. Η διαστρέβλωση της διδασκαλίας του Χριστού είναι γνωστή ακόμα και στα χρόνια μετά το θάνατο και την ανάστασή του, στα χρόνια των Αποστόλων· στην επιστολή του προς τους Γαλάτες (Γαλ 1, 6 εξ.) ο Απόστολος Παύλος μιλά πολύ αυστηρά εναντίων εκείνων που κηρύσσουν άλλο ευαγγέλιο από αυτό της αγάπης και της ειρήνης που δίδαξε ο Ιησούς Χριστός.
Ποια βήματα γίνονται τόσο από την Ορθόδοξη Εκκλησία όσο και από τις υπόλοιπες προς αυτή την κατεύθυνση;
ΜΑ: Όπως συνηθίζω να λέω, η ζωή όλη είναι ένας διάλογος. Η Εκκλησία μας, αλλά και οι άλλες χριστιανικές ομολογίες, διαλέγεται με κάθε άνθρωπο καλής θελήσεως με στόχο την αλληλοκατανόηση, την αρμονική συνύπαρξη. Ειρήνη, δικαιοσύνη και προστασία του περιβάλλοντος είναι οι τρεις άξονες, με βάση τους οποίους διαλέγεται η Εκκλησία. Με το διάλογο αφαιρείται το έδαφος κάτω από τα πόδια των κάθε λογής φανατικών, οι ελεεινότεροι των οποίων είναι εκείνοι, επαναλαμβάνω, που εγκληματούν εν ονόματι δήθεν του Θεού.
Τότε που οι λεγόμενοι Gastarbeiter εγκατέλειψαν την πατρίδα αναζητώντας ένα καλύτερο μέλλον στη Γερμανία, οι συνθήκες υπήρξαν εξαιρετικά δύσκολες. Με ποιον τρόπο η Ιερά Μητρόπολη κατάφερε να ξεπεράσει όλες αυτές τις δυσκολίες και να εξασφαλίσει στις επόμενες γενιές τη δυνατότητα θετικής εξέλιξης;
ΜΑ: Την περασμένη χρονιά το 2013 εορτάσαμε με την χάρη του Κυρίου μας την 50η επέτειο της ιδρύσεως της Ιεράς Μητροπόλεώς μας. Σε περίοδο κρίσης δεν ταίριαζαν μεγάλες και επίσημες, παρά μικρές, λιτές και οικογενειακές, θα έλεγα, γιορτές, τις οποίες οργάνωσαν κατά τόπους οι ενορίες μας. Σε αυτές θυμηθήκαμε το ξεκίνημά μας τη δεκαετία του 1960, την εποχή που οι άνθρωποι μας εγκατέλειψαν την πατρίδα αναζητώντας ως Gastarbeiter ένα καλύτερο μέλλον στη Γερμανία. Ήρθαμε στη Γερμανία με μία βαλίτσα στο χέρι, κατοικούσαμε σε πρόχειρα καταλύματα και είχαμε να αντιμετωπίσουμε δυσεπίλυτα προβλήματα, όπως οι βεβαρημένες μνήμες από την Κατοχή, ο γλωσσικός φραγμός και η παντελής έλλειψη υποδομών. Εκκλησιαστικά ξεκινούσαμε κυριολεκτικά από το μηδέν. Χάριν όμως στον ενθουσιασμό και το ελληνικό φιλότιμο ζούμε σήμερα ένα θαύμα. Ένα θαύμα που οφείλεται στην αγάπη του Θεού, που μας χάρισε τα πάντα, αλλά και στην αγάπη χιλιάδων επωνύμων και ανωνύμων ανθρώπων, Γερμανών και Ελλήνων, που συνέβαλαν με ανιδιοτέλεια και αυτοθυσία στο έργο της Εκκλησίας. Δημιουργήσαμε, όπως συνηθίζω να λέω, για τους ανθρώπους μας «μικρές πατρίδες»! Όχι ασφαλώς πυρήνες εθνικιστικής δράσης, αλλά κέντρα που προσφέρουν σε όλους, όσοι εν τω μεταξύ συνειδητοποίησαν ότι το μέλλον τους θα συνεχίσει να διαγράφεται στη Γερμανία, τη δυνατότητα της υγιούς ενσωμάτωσης στην εδώ πραγματικότητα. Ο Ορθόδοξος Έλληνας γίνεται Ορθόδοξος Ευρωπαίος χωρίς να ξεχνά ή ν᾽ αρνείται την καταγωγή του. Διατηρώντας με υγιή τρόπο την ταυτότητά του, συμβάλλει αποφασιστικά στην υλική και πνευματική προκοπή της θετής πατρίδας του και ταυτοχρόνως αποτελεί μοναδικό πρεσβευτή της μητέρας πατρίδας του. «Μικρές Πατρίδες» είναι και ο τίτλος ενός λευκώματος, το οποίο εκδώσαμε με αφορμή το 50ο ιωβηλαίο της Ιεράς Μητροπόλεώς μας και στο οποίο μπορεί κανείς να δει ανάγλυφο το έργο που επιτελέστηκε μέχρι σήμερα.
Η ορθόδοξη εκκλησία χρειάστηκε να αναπροσαρμοστεί από τη διαφορετικότητα του μεταναστευτικού πληθυσμού; Υπήρξε κίνδυνος αλλοίωσης των αρχών που πρεσβεύει;
ΜΑ: Η Εκκλησία είναι, ως γνωστόν, ένας θεανθρώπινος οργανισμός, ο οποίος έχει ως κεφαλή της τον Χριστό. Οι αρχές του Ευαγγελίου, από τις οποίες εμφορείται, τις οποίες πρεσβεύει και διδάσκει δεν είναι δεκτικές αλλοίωσης. Η Εκκλησία ζει και τρέφεται από την παράδοσή της, στην οποία η ανθρώπινη ελευθερία συναντά τη χάρη του Αγίου Πνεύματος. Έτσι οι αρχές της παρουσιάζονται πάντα επίκαιρες, ώστε οι δρόμοι, τους οποίους υποδεικνύει, να οδηγούν πάντοτε στη ζωή και στην αλήθεια, δηλαδή στον Χριστό.
Ο διαρκώς αυξανόμενος ρυθμός μετανάστευσης των Ελλήνων στο εξωτερικό και κυρίως στη Γερμανία τα τελευταία χρόνια, σας ανησυχεί;
ΜΑ: Ασφαλώς με ανησυχεί κυρίως ο λόγος, για τον οποίο οι άνθρωποι φεύγουν από την Ελλάδα: η έλλειψη προοπτικής στην πατρίδα μας. Έλλειψη προοπτικής τόσο για εκείνους που κάποια στιγμή επέλεξαν να επαναπατριστούν και δεν είδαν στην Ελλάδα να πραγματοποιούνται οι προσδοκίες τους. Έλλειψη προοπτικής για όλους εκείνους τους νέους επιστήμονες, των οποίων τα φτερά έκοψε η αγορά εργασίας στην Ελλάδα. Ἐλλειψη προοπτικής για τους νέους εκείνους ανθρώπους, που χωρίς εμπειρία της εδώ κοινωνίας, χωρίς κάποια ολοκληρωμένη εκπαίδευση ή επαγγελματική κατάρτιση, χωρίς γνώση της γερμανικής γλώσσας, τολμούν και έρχονται εδώ, για να γυρίσουν απογοητευμένοι και πάλι πίσω. Αυτή η τελευταία κατηγορία νέων μεταναστών με πονά ιδιαίτερα!
Σας φέρνει αναμνήσεις του παρελθόντος και προσωπικές μνήμες από τη δική σας “μετανάστευση”; Πόσο πληγώνεται κανείς όταν αφήνει πίσω του την πατρίδα;
ΜΑ: Η ιστορία της δικής μου μετανάστευσης συνδέεται έμμεσα μόνο με την ιστορία του «κλασσικού» μετανάστη, αφού στη Γερμανία βρέθηκα έπειτα από τις θεολογικές μου σπουδές στην Ιερά Θεολογική Σχολή της Χάλκης στην Κωνσταντινούπολη. Μετά την αποφοίτησή μου ο αείμνηστος μέγας Οικουμενικός Πατριάρχης Αθηναγόρας με έστειλε αρχικά στην Αυστρία και κατόπιν στη Δυτική Γερμανία για μεταπτυχιακές σπουδές με σκοπό να ξαναγυρίσω πίσω στη Σχολή ως καθηγητής. Η έξοδός μου στην Ευρώπη έγινε το 1960 και ταυτίζεται έτσι χρονικά με την επίσημη έναρξη της μεταναστεύσεως από την Ελλάδα προς τη Γερμανία. Έτσι ο πόνος της δικής μου μετανάστευσης επισκιάζεται – για να μη πω εκμηδενίζεται! – από τον πόνο των ανθρώπων μας, όπως τον συναισθάνθηκα όλα αυτά τα χρόνια που έχω την ευλογία να τους υπηρετώ εδώ στη Γερμανία.
Οι διαφορές των χαρακτηριστικών των μεταναστευτικού πληθυσμού του χθες και του σήμερα οδήγησαν την Εκκλησία στην αναπροσαρμογή του έργου της; Αν ναι, ποιες οι αλλαγές που γίνονται;
ΜΑ: Αναφέρεστε ασφαλώς στη διακονία της Εκκλησίας προς τον άνθρωπο, ένα έργο που από τη φύση του μένει αναλλοίωτο, ενώ προσαρμόζεται ακαταπαύστως στις ανάγκες ενός εκάστου των ανθρώπων: η Εκκλησία γίνεται πάντα «τα πάντα τοις πάσι» (Α΄ Κορ 9, 22), όπως λέει ο Απόστολος Παύλος. Ξέρετε ασφαλώς πως ο ιερέας είναι μετά από τους συγγενείς, ο πρώτος άνθρωπος, τον οποίο θα αναζητήσουν οι άνθρωποι που καταφθάνουν στη Γερμανία – αυτό μου το επιβεβαιώνουν καθημερινά οι ιερείς μας. Οι ενορίες μας με τα πενιχρά μέσα που διαθέτουν κάνουν καθετί που περνά από το χέρι τους για να εξυπηρετήσουν τις ανάγκες των νέων μεταναστών. Αυτό θα ήταν αδύνατο, αν αποτελούσε μόνο έργο ενός, του ιερέως, αν δηλαδή ο ιερέας δεν στηριζόταν στην εθελοντική και αφιλοκερδή, και πολλές φορές θυσιαστική συνδρομή δεκάδων συνεργατών του, τους οποίους και από αυτό το βήμα ευχαριστώ μέσα από την καρδιά μου.
Με ποιο τρόπο η οικονομική κρίση έχει επηρεάσει (εάν έχει επηρεάσει) το έργο της Ιεράς Μητρόπολης στη Γερμανία;
ΜΑ: Οι πληροφορίες μου είναι, ότι οι ναοί και τα πνευματικά μας κέντρα είναι περισσότερο γεμάτα από τότε που άρχισε η κρίση. Για τα οικονομικά δεν μπορώ να σας μιλήσω, καθώς δεν έχω συγκριτικά στοιχεία.
Επιτρέψτε μου όμως να επισημάνω και μέσα σπό τις γραμμές αυτές το εξής, το οποίο είναι καλό να έχουν πάντα υπόψη τους οι άνθρωποί μας στη Γερμανία: εδώ ζούμε και εδραιώνουμε την Ορθοδοξία μας από τα χρήματα που δίνουν οι πιστοί μας στην Εκκλησία στο παγκάρι· εμάς δεν μας βοηθάει ούτε η γερμανική ούτε η ελληνική πολιτεία. Η Εκκλησία μας δεν εισπράττει το λεγόμενο εκκλησιαστικό φόρο που είναι ξένος προς την παράδοσή μας. Ζούμε και διακονούμε στην χώρα αυτή στηριζόμενοι αποκλειστικά στις προαιρετικές εισφορές των πιστών μας, πράγμα που περιορίζει προφανώς και τις δυνατότητές μας. Ούτε φόρους ούτε περιουσία έχουμε στη Γερμανία, και παρά ταύτα γράψαμε ιστορία εδώ. Έγινε ένα θαύμα για την Εκκλησία εδώ στη Γερμανία.
Καθώς όλοι οι ελληνικοί φορείς με κύριο αυτόν της Εκκλησίας είναι σημείο συνάντησης των Ελλήνων μεταναστών πώς πιστεύετε ότι η οργανωμένη μεταξύ τους συνεργασία μπορεί να κρατήσει ενωμένο τον ελληνισμό της μετανάστευσης;
ΜΑ: Το όραμα της Εκκλησίας μας των «μικρών πατρίδων» με την έννοια που ανέπτυξα παραπάνω θα ήθελα να το προτείνω σε όλες τις ομάδες συσπείρωσης του Ελληνισμού της Γερμανίας. Όταν το όραμα αυτό γίνει 100% πραγματικότητα θα ξεπεραστεί ο εσωτερικός αναδελφισμός που πληγώνει. Ο νοών νοείτω…
Η θρησκεία έχει αποτελέσει και αποτελεί αιτία πολέμων με θύματα κυρίως αθώους πολίτες. Υπάρχει τρόπος να πάψει να γίνεται “λάβαρο” εγκληματικών πράξεων που ως αντίκτυπο μπορεί να έχει την απομάκρυνση των πιστών κάθε θρησκείας από τον Θεό;
ΜΑ: Επιτρέψτε μου και πάλι να θέσω το πρόβλημα αυτό στη σωστή του κατ΄ εμέ βάση: όχι η οποιαδήποτε θρησκεία καθεαυτή, αλλά η διαστρέβλωση της διδασκαλίας της κάθε θρησκείας αποτελεί αιτία αιματοκυλίσματος. Η διαστροφή, η διάβρωση του ανθρώπου οδηγεί σε μίσος, σε έχθρα, σε πόλεμο. Η θρησκεία είναι πάντα το πρόσχημα. Η ιστορία του ανθρώπου – ακόμα και η πρόσφατη – έχει να επιδείξει εκατόμβες νεκρών, θυμάτων προσωπικής ή ομαδικής μανίας η οποία δεν έχει να κάνει με καμία θρησκεία. Μη πάτε μακριά, στη Γερμανία ζούμε…
Έχετε αναφερθεί στην συμβολή ή ανοχή των Χριστιανών στη δημιουργία κενού και κάλυψη του από “αυτόκλητους”. Αρχικά θα θέλαμε να μας εξηγήσετε ποιους χαρακτηρίζετε ως “αυτόκλητους”; Και με ποιον τρόπο μπορούν οι Χριστιανοί να μην αφήνουν “κενά”; Πώς μπορούν οι “αυτόκλητοι” να αποτραπούν από τις μη χριστιανικές προθέσεις τους;
ΜΑ: «Αυτόκλητοι» είναι οι «σωτήρες» εκείνοι, τους οποίους δεν έχει καλέσει κανείς… Εκείνοι που αναπληρώνουν τυχόν «κενά» σε ό,τι αφορά προϋποθέσεις ή προοπτικές ζωής. Η χριστιανική πίστη από την άλλη δεν είναι μόνο ζήτημα συλλογικό, αλλά και ατομικό, από τη στιγμή που το άτομο αποτελεί μέρος του συνόλου που λέγεται Εκκλησία. Η γνώση της ιδιαίτερης ιστορίας και παράδοσης, του ιδιαίτερου πολιτισμού οδηγεί αβίαστα στην καλλιέργεια των παραπάνω, ώστε να μη μένουν «κενά». Αυτό είναι όχι μόνο συλλογικό αλλά και προσωπικό καθήκον. Κι αυτό είναι και η λύση στο πρόβλημα των πάσης φύσεως «αυτοκλήτων».
Η φωνή του ελληνισμού εκτός από τον άμβωνα της εκκλησίας, απέκτησε ακόμη ένα βήμα, αυτό του Radiogr.de που έχει στόχο να γίνει σημείο αναφοράς σε ό,τι αφορά τους Έλληνες της Γερμανίας. Πώς βλέπετε αυτή την προσπάθεια;
ΜΑ: Πολυφωνία που οδηγεί σε συμφωνία και όχι σε κακοφωνία είναι όχι απλώς επιθυμητή αλλά και επιδιωκτέα. Σάς συγχαίρω για την προσπάθειά σας και εύχομαι μέσα από την καρδιά μου να ευοδωθεί η προσπάθειά σας και ο στόχος σας, το ραδιοφωνό σας να αποτελεί πηγή αναφοράς, έμπνευσης, συνοχής για το καλό των ανθρώπων μας σε τούτη δω τη χώρα. Σας ευχαριστώ!
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου